«Θυματοποίηση,
παραβατικότητα
και
δικαιώματα του παιδιού»
Συνέδριο στα Χανιά
Ο κ. Γ. Μόσχος, Βοηθός Συνήγορος για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ήταν ομιλητής στη διημερίδα με τον παραπάνω τίτλο που διοργανώθηκε στις 19 και 20.3.2011 στα Χανιά Κρήτης από την Εισαγγελία Πρωτοδικών και άλλους τοπικούς φορείς. Θέμα της παρουσίασής του ήταν «Η προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού και οι ευθύνες των πολιτών στην τοπική κοινωνία».
Ο κ. Μόσχος επεσήμανε τη σημασία που έχει για τους γονείς, τα παιδιά και τους επαγγελματίες που εργάζονται μαζί τους να γνωρίζουν τα δικαιώματα του παιδιού, πώς εφαρμόζονται, πως ερμηνεύονται στην πράξη και πως μπορούν να αποτελέσουν «κλειδιά» για την διευκόλυνση των σχέσεων συνύπαρξης, σε όλα τα περιβάλλοντα όπου μεγαλώνουν, εκπαιδεύονται, ψυχαγωγούνται ή λαμβάνουν υπηρεσίες τα παιδιά. Η ουσιαστική εκπαίδευση και γνώση των δικαιωμάτων μπορεί να έχει τριπλή αξία για τα παιδιά: Να προάγει την αυτοπροστασία τους, να τα μαθαίνει να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων και να τα εξασκεί στην κινητοποίηση υπεράσπισης άλλων παιδιών στο περιβάλλον τους, όταν τα δικαιώματα τους παραβιάζονται. Ειδικά το τελευταίο, είναι πολύ χρήσιμο για τις περιπτώσεις άσκησης φυσικής ή ψυχολογικής βίας μεταξύ συνομηλίκων, αλλά και εκφοβισμού μέσω διαδικτύου, που είναι συμπεριφορές ευρέως διαδεδομένες στις ημέρες μας.
Ο κ. Γ. Μόσχος, Βοηθός Συνήγορος για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ήταν ομιλητής στη διημερίδα με τον παραπάνω τίτλο που διοργανώθηκε στις 19 και 20.3.2011 στα Χανιά Κρήτης από την Εισαγγελία Πρωτοδικών και άλλους τοπικούς φορείς. Θέμα της παρουσίασής του ήταν «Η προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού και οι ευθύνες των πολιτών στην τοπική κοινωνία».
Ο κ. Μόσχος επεσήμανε τη σημασία που έχει για τους γονείς, τα παιδιά και τους επαγγελματίες που εργάζονται μαζί τους να γνωρίζουν τα δικαιώματα του παιδιού, πώς εφαρμόζονται, πως ερμηνεύονται στην πράξη και πως μπορούν να αποτελέσουν «κλειδιά» για την διευκόλυνση των σχέσεων συνύπαρξης, σε όλα τα περιβάλλοντα όπου μεγαλώνουν, εκπαιδεύονται, ψυχαγωγούνται ή λαμβάνουν υπηρεσίες τα παιδιά. Η ουσιαστική εκπαίδευση και γνώση των δικαιωμάτων μπορεί να έχει τριπλή αξία για τα παιδιά: Να προάγει την αυτοπροστασία τους, να τα μαθαίνει να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων και να τα εξασκεί στην κινητοποίηση υπεράσπισης άλλων παιδιών στο περιβάλλον τους, όταν τα δικαιώματα τους παραβιάζονται. Ειδικά το τελευταίο, είναι πολύ χρήσιμο για τις περιπτώσεις άσκησης φυσικής ή ψυχολογικής βίας μεταξύ συνομηλίκων, αλλά και εκφοβισμού μέσω διαδικτύου, που είναι συμπεριφορές ευρέως διαδεδομένες στις ημέρες μας.
Η συνείδηση των δικαιωμάτων, η ανάπτυξη δεσμών και η απόκτηση βιωμάτων συμμετοχής και αλληλοσεβασμού από την πρώτη παιδική ηλικία έχει τεράστια σημασία, τόνισε ο κος Μόσχος. Ανέφερε ότι τα παιδιά χρειάζονται από τις πρώτες τάξεις του σχολείου να συμμετέχουν στη διαμόρφωση και τήρηση κανόνων, να μάθουν να ακούν και να ακούγονται από τους μεγάλους, να συμμετέχουν σε δραστηριότητες και πρωτοβουλίες, να λαμβάνουν επιβράβευση για τις προσπάθειές τους και να γνωρίζουν τις συνέπειες των λαθών τους, να κουβεντιάζουν με γονείς και εκπαιδευτικούς τους για όσα τους απασχολούν, αλλά και να μπορούν να αναφέρονται κατ’ ιδίαν σε ενήλικα πρόσωπα εμπιστοσύνης, για ζητήματα που τους προβληματίζουν, ιδίως μάλιστα για θέματα άσκησης βίας σε βάρος τους μέσα και έξω από το σχολείο.
Σημαντικό στοιχείο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της παραβατικής συμπεριφοράς των μαθητών για τον Συνήγορο του Παιδιού είναι η διαμόρφωση κατάλληλου κλίματος και πλαισίου κατανόησης και υποστήριξης του παιδιού. Παράλληλα με την πολύ προσεκτική εξέταση των θεμάτων που αφορούν τις ευθύνες των γονέων, ιδίως όταν υπάρχει παραμέληση αυτών, το σχολείο θα πρέπει να δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να εξηγούν και να καταλαβαίνουν τα λάθη τους, να αποκαθιστούν με τη θέλησή τους τις βλάβες που προκαλούν, να συμφιλιώνονται με τα πρόσωπα με τα οποία συγκρούονται και να προσφέρουν υπηρεσίες στο σχολείο, αντί απλά να τιμωρούνται και να απομακρύνονται από αυτό. Η ανάπτυξη ελκυστικών και φιλικών στα παιδιά δραστηριοτήτων στο χώρο του σχολείου, η υποστηρικτική συμμετοχή των γονέων στις δράσεις του, ιδίως μέσω των συλλόγων γονέων και της τακτικής λειτουργίας του σχολικού συμβουλίου, μπορούν να βοηθήσουν ιδιαίτερα στην ανάπτυξη της αίσθησης της συμμετοχής στην κοινοτική σχολική ζωή.
Στο έργο της σχολικής μονάδας αρωγός μπορούν να είναι ψυχο-κοινωνικές υπηρεσίες της κοινότητας, προς τις οποίες μπορούν να παραπέμπονται οι γονείς. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσής τους ή σοβαρών μορφών κακοποίησης – παραμέλησης των παιδιών, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να προσφεύγουν στους εισαγγελείς ανηλίκων, που λειτουργούν ως εγγυητές προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού στην οικογένεια.
Το σχολείο θα πρέπει να είναι σε διαρκή συνεργασία με δομές της κοινότητας, όπου είναι πολύ σημαντικό να περιλαμβάνονται κοινωνικές υπηρεσίες στους δήμους, κέντρα ψυχικής υγείας, συμβουλευτικής, δημιουργικής απασχόλησης, τέχνης, πολιτισμού και ψυχαγωγίας.
Ο κος Μόσχος αναφέρθηκε τέλος στο επίκαιρο ζήτημα των συγχωνεύσεων των σχολείων και στους λογικούς φόβους που διατυπώνονται στις μέρες μας μήπως από αυτές προκύψουν πολύ μεγάλα σχολεία, στα οποία θα είναι δύσκολο να αναπτύσσεται στους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και του γονείς η αίσθηση της σχολικής κοινότητας. Σύμφωνα με τις εμπειρίες του Συνηγόρου του Παιδιού, στα τεράστια σχολεία, όπως και στα συστεγαζόμενα, δημιουργούνται συχνά προβλήματα και οι σχέσεις μεταξύ των μαθητών και των εκπαιδευτικών είναι πιο απρόσωπες και εύθραυστες. Για την καλλιέργεια δεσμών και συμμετοχής στην σχολική κοινότητα, προτείνεται να λειτουργούν ολιγάριθμα τμήματα ανά τάξη και έτσι, να δίνεται δυνατότητα γνωριμίας και επικοινωνίας του διευθυντή με όλους τους μαθητές.
Σχόλια