Καταλήψεις και εγκαταλείψεις

του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΟΣΧΟΥ*

Θεωρώ ότι το άρθρο του κ. Μόσχου γραμμένο πριν από τρία χρόνια μένει πάντα επίκαιρο και διαφωτιστικό τόσο για τους γονείς όσο και τους εκπαιδευτικούς. Για ρίξτε μια ματιά.

Για μια ακόμη χρονιά, ο Οκτώβρης συνδέεται στη χώρα μας, σχεδόν επετειακά, με το φαινόμενο των καταλήψεων σε σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Καταλήψεων που, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις σχετίζονται με σοβαρά κτιριακά ή άλλης μορφής προβλήματα των σχολείων, πολλές φορές αποφασίζονται με αμφισβητούμενες διαδικασίες, συνοδεύονται από ασαφή αιτήματα και έλλειψη συνείδησης σχετικά με τους λόγους για τους οποίους λαμβάνουν χώρα.

Ο Συνήγορος του Παιδιού βρέθηκε πολλές φορές τα τελευταία χρόνια κοντά σε μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων και συζήτησε μαζί τους για ζητήματα που τους απασχολούν, μεταξύ των οποίων η ποιότητα της εκπαίδευσης, αλλά και σχετικά με τη σκοπιμότητα και τη νομιμότητα των καταλήψεων. Επίσης, κάλεσε το υπουργείο Παιδείας να δώσει έμφαση στην ουσιαστική λειτουργία των μαθητικών κοινοτήτων, ως αντιστάθμισμα στην παρατηρούμενη απαξίωση του θεσμού και στην επιπολαιότητα με την οποία πολλές φορές αντιμετωπίζεται από όλες τις πλευρές.


Το σημερινό σκηνικό, με ένα νέο κύκλο καταλήψεων σε εξέλιξη, επιβάλλει να εξετάσουμε θεσμικές ευθύνες, για την κατάσταση της εκπαίδευσης, αλλά και προσωπικές, για τη στάση και την ενεργοποίηση του καθενός μας.


Οι μαθητές που στις μέρες μας πρωταγωνιστούν στις καταλήψεις, δίνουν συχνά την εντύπωση ότι δεν επέλεξαν την κατάληψη ως το έσχατο μέσο διεκδίκησης κάποιων δικαιωμάτων ή αιτημάτων τους. Η κατάληψη του σχολικού χώρου φαίνεται να λειτουργεί για πολλούς ως ένα δυναμικό -αλλά και με παράπλευρες απώλειες- μέσο εκτόνωσης και εκδήλωσης της αντίρρησής τους για το περιεχόμενο της εκπαίδευσης αλλά και για την ποιότητα των σχέσεών τους με τους ενήλικες, γονείς και εκπαιδευτικούς. Και βέβαια, θα πρέπει να παραδεχθούμε ότι το σύγχρονο σχολείο δεν είναι ελκυστικό, δεν ενισχύει τη συμμετοχή των μαθητών και δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες και τα ενδιαφέροντά τους, ενώ οι γονείς τους σε μεγάλο βαθμό είναι απόντες από τη ζωή τους και τις ανησυχίες της ηλικίας τους. Ετσι, αρκετοί έφηβοι, μέσα από τις καταλήψεις, εκφράζουν είτε την ανία τους είτε τον θυμό τους για την εγκατάλειψη που βιώνουν ως προς την κατανόηση και την κάλυψη των αναγκών τους. Είναι κάποιοι μάλιστα που προσφεύγουν στη συμβολική και υλική βία, αναπαράγοντας τη βία που με διάφορους τρόπους εισπράττουν στη ζωή τους ή ξεσπώντας, λόγω της αδυναμίας τους να λάβουν κύρος και αναγνώριση μέσα από νομιμοποιημένες μορφές έκφρασης και συμμετοχής. Προκαλούν, για να ελκύσουν την προσοχή, καθώς στις δυσκολίες ζωής που αντιμετωπίζουν έχουν απέναντί τους ενήλικες απόμακρους ή αδιάφορους.


Επειδή όμως, αυτή είναι η μία μόνο πλευρά της αλήθειας, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν και εκπαιδευτικοί, μαθητές και γονείς που παλεύουν για ένα καλύτερο και δημοκρατικότερο σχολείο, που κοπιάζουν για να δώσουν νόημα, περιεχόμενο και ποιότητα στην καθημερινότητά τους και στις σχέσεις τους. Αυτό που προέχει σήμερα, είναι η φωνή που προέρχεται από αυτή την πλευρά να δυναμώσει μέσα στην κοινωνία μας και να υπερισχύσει μιας σύγχρονης απαξιωτικής στάσης απέναντι στη δημόσια εκπαίδευση.Γονείς και εκπαιδευτικοί, να λάβουμε τα μηνύματα των καιρών και να αναλάβουμε δράση:- Να βρεθούμε κοντύτερα στα παιδιά μας, ακούγοντας και καταλαβαίνοντάς τα, αλλά και παρουσιάζοντάς τους το ενδιαφέρον και τις προτάσεις μας.


- Να μην καταφύγουμε εύκολα στην αντιπαράθεση, τις απειλές ή τον πανικό, αλλά να αναζητήσουμε την ισχύ της πειθούς και των συλλογικών διαδικασιών, βοηθώντας ώστε να συμμετέχουν όλοι οι μαθητές στην υπεύθυνη λήψη αποφάσεων.


- Να εξηγήσουμε στους μαθητές ότι για τη διεκδίκηση της βελτίωσης του σχολείου τους χρειάζεται συνεργασία με όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας, σεβασμός στις διαδικασίες και σταδιακή προώθηση των αιτημάτων τους.


- Να καλλιεργήσουμε και να ενισχύσουμε καλές πρακτικές λειτουργίας των μαθητικών κοινοτήτων, προσφέροντας και τη δική μας συμβολή για την ποιότητά τους.


- Να παραδεχτούμε τα λάθη μας, ως ενήλικες, και να δεσμευτούμε σε μια μακροχρόνια σχέση με τους εφήβους μας, δίνοντας τους αξία, αναγνώριση και χώρο έκφρασης.


- Να δημιουργήσουμε με τη στάση μας πρότυπα συμπεριφορών, γονέων και δασκάλων, που θα κάνουν τα παιδιά μας να νοιώθουν ότι αξίζει να συνδέονται μαζί μας.


- Τέλος, να δώσουμε στα παιδιά μας να καταλάβουν ότι δεν τα εγκαταλείπουμε στη μοίρα τους αλλά στεκόμαστε στο πλάι τους, προσπαθώντας μαζί τους για ένα σχολείο που πραγματικά τα σέβεται και τα υπολογίζει!


* Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού
27/10/2008






Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ρατσισμός: Αίτια – Συνέπειες

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΜΟΣ

Η Γονεϊκότητα