Γυναίκα

η πρώτη στέγη της ζωής



Ξαναέφερα εκείνη την ερώτηση που διαφέντευε την σκέψη μου εκείνη την εποχή.

Πως δημιουργήθηκε η οικογένεια; Πως δημιουργήθηκαν όλα αυτά;.

Και πριν από όλα αυτά, κάτω από ποιες συνθήκες και πως διαμορφώθηκε η θέση της γυναίκας, για να φθάσει σήμερα σε αυτή την μορφή, έτσι όπως την παρουσίαζε ένας νεαρός ταξιτζής που είχα πάρει ένα βράδυ;

Οι γυναίκες για αυτόν ήταν εχθρικές, άπληστες και ψεύτρες. Γυναίκες που κοιτάν μόνο το συμφέρον τους, που για τον νεαρό ταξιτζή το συμφέρον τους ήταν η μεγάλη κούρσα και η γεμάτη πορτοφόλα.

Γυναίκες πόρνες σε κάθε εκδήλωσή τους. Και εφόσον αυτές παρουσιαζόταν έτσι, δίνανε το δικαίωμα στον άντρα να τις συμπεριφερθεί με αδιαφορία και σκληρότητα. Αυτή η νοοτροπία του ταξιτζή δεν ήταν καθόλου ξένη. Ήταν μια νοοτροπία που χρονολογούσε χιλιάδες χρόνια ύπαρξης, από την πρώτη παρουσία του ανθρώπου στην γη. Γι αυτό το λόγο, αισθάνθηκα ότι είχα ανάγκη να κάνω ακόμα μια ιστορική βόλτα για την αναψηλάφηση της παρουσίας της γυναίκας και κατ' επέκταση της οικογένειας .

Το βλέμμα μου και το μυαλό μου είχαν αρχίσει να ωχριούν, να απορούν και να ξεσηκώνονται ψάχνοντας στην ιστορία. Ωχριούσε μπροστά στην βία που διέτρεχε την ιστορία, μπροστά στην βία που έβαφε με το γυναικείο αίμα τις περιόδους της ιστορίας, που ξετυλίγονται μπροστά μου.

Απορημένος καπνίζω τσιγάρα και πίνω καφέδες, αντιλαμβανόμενος πως η σημερινή κατάσταση της γυναίκας στο λεγόμενο σύγχρονο κόσμο, δεν είναι παρά η καλύτερη από την στιγμή που ο άντρας αναλαμβάνει την εξουσία του πλανήτη. Εξουσία που δεν υπολογίζει τίποτα, ούτε γυναίκα ούτε παιδιά. Ήταν ο δημιουργός όλων των εξωφρενικών ανισοτήτων της ιστορίας, όλων των οργανωμένων εγκλημάτων ενάντια στην γυναίκα και το παιδί. Οργανωμένων από τα κράτη, τις θρησκείες, από ομάδες παρανοϊκών ανδρών που την έσερναν σαν ζώο στα σκλαβοπάζαρα αιώνων. Αιώνων μουσκεμένων από το δάκρυ της.

Έπρεπε να τα συστηματοποιήσω να τα βάλω σε μια τάξη για να μπορέσω να πάω πάρα κάτω. Έπρεπε λοιπόν να απλώσω το βήμα πάνω σε σελίδες απεριόριστου κάλους βαρβαρότητας, πίεσης και απανθρωπιάς.

Ψάχνοντας τις ρίζες της οικογένειας, έφθασα στην εποχή των παγετώνων. Τότε ήταν που η γυναίκα κρατούσε μια άλλη θέση σημαντικότερη από αυτή του άνδρα. Τότε ήταν που η κοινωνία οργανωνόταν γύρω από αυτή. Αυτή ήταν η στέγη της ζωής, γιατί αυτή ήταν που δημιούργησε το πρώτο σπίτι της ιστορίας, για να στεγάσει τα παιδιά της και τα παιδιά της ήταν πολλά. Παιδιά από διάφορους άνδρες που έτρεχαν γύρω της. Οι άνδρες πήγαιναν και ερχόταν κυνηγώντας και δεν είχαν καμιά ιδέα για το τι σήμαινε πατέρας.

Ο πατέρας ήταν ένας ξένος, δεν ήταν παρά ένας απλός γεννήτορας όπου δεν είχε καμιά εξουσία πάνω στα παιδιά του ούτε και στην γυναίκα.

Αυτό μου θύμισε την σκυλίτσα μου και γενικά την σκύλα μάνα που γεννοβολούσε τα κουτάβια των αδιάφορων αρσενικών, που χάνονταν και έμενε αυτή να τα μεγαλώνει. Ναι έτσι ακριβώς γινόταν, σκέφτηκα με ένα χαμόγελο πικρού θριάμβου. Τότε μου ήρθε στο μυαλό η βρισιά που μερικές φορές ξεστομίζουν τα καθαρόαιμα αρσενικά προς την γυναίκα, την λένε υποτιμητικά σκύλα. Και εννοούνε ότι πάει με πολλούς, αλλά η σκύλα είναι αυτή που θα μεγαλώσει τα κουτάβια, που θα τα μαζέψει γύρω της. Είναι αυτή τα φροντίζει από την εποχή πριν την πατριαρχία, μέχρι σήμερα.

Η μητέρα, η γυναίκα. ήταν αυτή που επωμιζόταν αυτό τον ρόλο καθώς τα χορτασμένα αρσενικά από το βυζί της ξεμάκρυναν υπερήφανα για την πνοή που αυτή τους πρόσφερε

Όμως οι ιστορικές καταστάσεις εξελίχθηκαν άσχημα για κείνη. Από την στιγμή που το αρσενικό άρχισε να φτιάχνει εργαλεία, από την στιγμή που έκανε και την εμφάνισή της η φωτιά και δημιουργήθηκε το άροτρο, όλα άλλαξαν. Οι μικροί κήποι που καλλιεργούσε η γυναίκα γύρω από το σπίτι της έγιναν κάμποι που όργωνε το στιβαρό χέρι του άγριου αρσενικού. Το αρσενικό άρχισε να διαφεντεύει την κατάσταση. Ήθελε να περιορίσει την ακόρεστη οργασμικότητα της γυναίκας και από τότε περιόρισε το θηλυκό μέσα στην φυλακή που με τα τριχωτά βίαια χέρια, του ετοίμασε για αυτή.

Το αρσενικό περιόρισε την γυναίκα και περιόρισε και την σεξουαλικότητα της. Με αυτό τον τρόπο περιόρισε και την ανθρωπότητα στο μονοπάτι της βίας και της καταστροφής. Έτσι ενώ το όνομα μέχρις εκείνη την στιγμή ερχόταν από το γένος της γυναίκας τώρα το όνομα ερχόταν από την μεριά του άνδρα. Αυτό συνέπεσε με την δημιουργία της ιδιοκτησίας. Από τότε μπαίνουμε στη μονογαμία και μια μονογαμία που έχει να κάνει μόνο με την μονογαμικότητα της γυναίκας και όχι του άνδρα.

Η πρώτη κατανομή εργασίας, έλεγε ο Κάρλος Μαρξ, έγινε ανάμεσα στον άνδρα και στην γυναίκα για την τεκνοποιία. Και η πρώτη ταξική αντίθεση, έλεγε ο φίλος του Φρειδερίκος Ένγκελς, η οποία εμφανίζεται στην ιστορία, συμπίπτει με την ανάπτυξη του ανταγωνισμού ανάμεσα στον άνδρα και την γυναίκα, στο καθεστώς της μονογαμίας και συνεχίζει. Η πρώτη μορφή ταξικής καταπίεσης συμπίπτει με την καταπίεση της γυναίκας από τον άνδρα.

Ψάχνοντας, σκέφτηκα, ότι καλό θα ήταν να ανατρέξω μέσα στην αιματοβαμμένη ιστορία από εποχή σε εποχή, με βηματισμό να βουλιάζει στην παραλογικότητα της αντρικής εξουσίας και της καταπίεσης. Έτσι μετά από την εγκατάσταση της πατριαρχίας αρχίζει το μαρτυρικό οδοιπορικό των αιώνων όπου η γυναίκα γίνεται αντικείμενο κτήσης και κατάκτησης από τον άνδρα.

Ξεκινώντας από τους ηρωικούς χρόνους όπου η πατριαρχία διαφεντεύει και υποτάσσει την γυναίκα σε σκεύος ηδονής και αναπαραγωγής, όπου της αφαιρείται κάθε δικαίωμα αυτοδιάθεσης και αυτονομίας, έτσι ώστε, όταν μιλάμε σήμερα για την τότε δημοκρατία, δεν μπορούμε να φανταστούμε την θέση που κατείχε η γυναίκα και αυτό το γεγονός δεν έρχεται να ταράξει την ιδέα που έχουμε για κείνη την περίοδο, όπου το δίκιο του άνδρα αποτελούσε τον νόμο και την λαιμητόμο των δικαιωμάτων της γυναίκας και όχι μόνο αυτής. Πάντως αυτό που μου έκανε εντύπωση, ήταν πως πολλοί που αμφισβητούν την δημοκρατία του τότε, φέρνουν σαν επιχείρημα της μη καλής λειτουργίας της, την ύπαρξη των δούλων και όχι την ύπαρξη γυναικών κλεισμένων στους τέσσερις τοίχους τις μοναξιάς, που τις είχε καταδικάσει αυτή ακριβώς η δημοκρατία. Ίσως γιατί δεν γνωρίζουν.

Μπαίνοντας στα Ομηρικά έπη ο βηματισμός μου χωλαίνει. “Ο μέγιστος ποιητής των αιώνων «άλλοτε είναι επηρεασμένος από την ομορφιά τους, άλλοτε τις βλέπει σαν βλαβερά όντα που προκαλούν τον οίκτο, άλλοτε τις ειρωνεύεται κι άλλοτε τις σιχαίνεται και τις κατακρίνει”1

Παρ’ όλα αυτά ο Όμηρος εκφράζει μια μεγάλη ευαισθησία για τις γυναίκες σε αντίθεση με τον Ησίοδο ο οποίος βλέπει την γυναίκα σαν την μεγαλύτερη συμφορά που δώσανε οι θεοί σε αυτό τον κόσμο. Ο Ησίοδος θεωρούσε το γένος των γυναικών σαν γένος καταραμένο, μάστιγα κανονική, έτσι ώστε όποιος δίνει εμπιστοσύνη σε αυτές είναι σαν να δίνει εμπιστοσύνη σε ένα κλέφτη. Τελικά σκέφτηκα, ο Ησίοδος κάποιο πρόβλημα είχε ο άνθρωπος που η ιστορία σαν επιστήμη δεν μπορούσε να το εξηγήσει τότε, αλλά η ψυχολογία αν υπήρχε, ίσως μπορούσε να δώσει κάποια εξήγηση. Τόσο πολύ αυτός ο τύπος μισούσε τις γυναίκες, ώστε για εκείνον η γυναίκα ήταν μια δούλα και μια μηχανή για παιδιά, γι’ αυτό το λόγο , έλεγε, πως ήταν προτιμότερο να έχεις στο σπίτι μια αγορασμένη γυναίκα2. Κατά την περίοδό του, η γυναίκα δεν είναι παρά ένα ζώο όπως ένα βόδι.

Στην εποχή του Ομήρου με την παρουσία της θεάς Δήμητρας, ίσως διορθώνονται λίγο η κατάσταση της γυναίκας, όπου τονίζεται η μητρότητα της , έτσι ώστε στον πέμπτο ή τέταρτο αιώνα τα παιδιά ήταν ένα σημάδι ευτυχίας και η έλλειψη τους, κατάρα των θεών. Και αυτή η κατάρα έπεφτε πάνω στο κεφάλι της γυναίκας, διότι αυτή ήταν η υπεύθυνη για αυτή την συμπεριφορά.

Στην Σπάρτη, η γυναίκα που δεν είχε παιδιά ήταν αποδιοπομπαία, ακόμα και αν ήταν βασίλισσα. Ένας άνδρας με αυτό το πρόσχημα, δηλαδή της στειρότητας ή και της μοιχείας είχε το δικαίωμα να χωρίσει την γυναίκα του, αντίθετα η γυναίκα δεν είχε αυτό το δικαίωμα.

Στην Αθήνα η γυναίκα δεν έπρεπε να φαίνεται να ακούγεται έστω και για κάτι καλό. Ήταν κλεισμένη στο γυναικωνίτη κάτι που επικρατεί ακόμα και σήμερα, και το συναντάμε στις Ισλαμικές χώρες. Οι τοίχοι του γυναικωνίτη ήταν όλος ο κόσμος της. Μέσα σε αυτούς τους τοίχους περιοριζόταν η παρουσία της . Μέσα σε αυτούς τους τοίχους φρόντιζε τα παιδιά της, φρόντιζε το νοικοκυριό της και μιλούσε μόνο με τις δούλες της, αν ήταν πλούσια. Στην ουσία δεν διέφερε καθόλου από αυτές. Όπως λοιπόν σήμερα στο Ισλάμ, έτσι και τότε η αντιμετώπιση της γυναίκας φανερώνει ότι η γυναίκα ήταν και είναι νομικά μια αιώνια ανήλικη.

Και όλα αυτά τα ωραία συνέβαιναν εκείνη την λαμπρή εποχή των Αθηνών. Νιώθω την απεραντοσύνη της εκμετάλλευσης και μελαγχολώ. Μελαγχολώ βλέποντας τον ανύπαρκτο πυθμένα της παγκόσμιας ιστορίας των γυναικών. Μάταια προσπαθώ να καταλάβω πάνω σε ποια λογική στηρίχτηκε όλο αυτό το μεγαλούργημα του μίσους και της βίας, και όσο προχωρούσα σε άλλους πολιτισμούς επιβεβαιωνόταν η παγκοσμιότητα και η διαχρονικότητα του φαινομένου.

Από το Ισλάμ μέχρι την χριστιανοσύνη, η θέση της γυναίκας είναι υποδεέστερη. Βέβαια δεν ήταν σε όλες τις εποχές η ίδια δοσολογία καταπίεσης και εξαναγκασμού, και το πιο σπουδαίο υπήρχε και αντίσταση. Οι επαναστατημένες της Λυσιστράτη βγαίνουν στους δρόμους, από τότε μέχρι τώρα.

Στους ρωμαϊκούς χρόνους, η απελπισία μου έρχεται φάτσα με φάτσα με τον Πάτερ Φαμίλια Τον άνδρα ο οποίος ασκούσε μόνος την πατρική εξουσία. Είχε το δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω στα μέλη της οικογένεια. Μπορούσε δηλαδή, να αλλάξει την προσωπικότητα τους, να τα κάνει ελεύθερους η δούλους να τα εγκαταλείψει, ακόμα και να τα θανατώσει. Ως προς την γυναίκα, η Ρώμη μπορούμε να πούμε ήταν πιο μαλακιά και της επέτρεψε να έχει κάποιες εξουσίες όπου μπορούσε να τις χρησιμοποιήσει για να προστατεύσει τον εαυτό της και τα παιδιά της.

Και στην Ιουδαία ο Πατριάρχης, έχει εξουσία απεριόριστη στα μέλη της οικογένειας του. Η γυναίκα και τα παιδιά αποτελούν ιδιοκτησία του και έχει τον νόμο με το μέρος του. Πρέπει να υπακούσουν τυφλά , αν όχι είχε το δικαίωμα να πουλήσει την μητέρα και τα παιδιά.

Βάδιζα στα εβραϊκά οικογενειακά πατώματα τότε του ο γάμος ήταν υποχρεωτικός και ήταν αυτός που καθόριζε τον βαθμό πίστης των συζύγων. Τότε που ο άγαμος ήταν αμαρτωλός και εγκληματίας. Η μητρότητα είχε θεοποιηθεί και η γυναίκα που δεν μπορούσε να κάνει παιδιά ήταν άχρηστη και δεν άξιζε να ζει..3 Επίσης όταν ήταν παντρεμένη, ο άνδρας της μπορούσε να την χωρίσει όποτε αυτός το αποφάσιζε. Αρκεί να του την έδινε, που λέμε και μπορούσε να την πετάξει στο δρόμο.

Από το προπατορικό αμάρτημα, από τότε, όλα πέσαν στις πλάτες της γυναίκας. Η Εύα με την ενέργειά της όμως, έβγαλε τον άνδρα από την καθημερινή αποχαύνωση του παραδείσου. Η Εύα με αυτή την ενέργεια χρίστηκε αιώνια κατηγορούμενη στην ιστορία των αμαρτιών. Ήταν η ίδια μια αμαρτία. “ Ήταν η καταραμένη από στόματος θεού και δημιουργού της, έπρεπε να ζει μόνο με λύπες και κάτω από τον εξουσιαστή σύζυγό της, όπως ακριβώς ο θεός καταράστηκε την Εύα”

Στο επόμενο

Ουκ ένι άρσεν και θήλυ πάντες γαρ υμείς εις έστε εν χριστό


1 «Οικογένεια Ιστορική και κοινωνική μελέτη» Μαρία Μαντζιαφού Κανελλοπούλου

2 « Η καθημερινή ζωή στην εποχή του Ομήρου» Αιμ. Μιρώ

3 «Οικογένεια Ιστορική και κοινωνική μελέτη». Μαρία Μαντζιαφου- Κανελλοπούλου.

4 ίδιο

πίνακας: Romedios Varo

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ρατσισμός: Αίτια – Συνέπειες

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΜΟΣ

Η Γονεϊκότητα