Η Αναπηρία
Η ανεξαρτησία
στον καιρό
της οικονομικής κρίσης
Εάν δεν υπήρχαν οι άμεσες πληρωμές (τα direct payment) που προορίζονται για τη χρηματοδότηση της πρόσληψης προσωπικών βοηθών από εργοδότες με αναπηρίες, δεν θα υπήρχε και το πολιτικό ρεύμα που δημιουργήθηκε για την ανεξάρτητη διαβίωση. Αυτό το πολιτικό ρεύμα είχε ως στόχο αρχικά την χρηματοδότηση της προσωπικής βοήθειας και την απελευθέρωση των αναπήρων (των άλλων κρατών) από τα ιδρύματα. Εκ των υστέρων, το διεκδικητικό πλαίσιο άλλαξε, και στις προτεραιότητες του «κινήματος» ή «ρεύματος» για την ανεξάρτητη διαβίωση προστέθηκαν νέες «διεκδικήσεις», όπως η προσπελασιμότητα των μέσων μαζικών μεταφορών, των κοινόχρηστων κτιρίων, καθώς και η διεκδίκηση για τη χρηματοδότηση της συμβουλευτικής των ομοτίμων.
Αυτή τη «γραμμή» ακολούθησαν όλα σχεδόν τα κέντρα για την ανεξάρτητη διαβίωση στον πολιτισμένο κόσμο (βόρεια Αμερική, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και Βόρεια Ευρώπη), αλλά τώρα πλέον που η οικονομική κρίση έχει αρχίσει να χτυπά την πόρτα όλων των δυτικών κρατών, φαίνεται να πρέπει να επαναπροσδιοριστεί. Όμως, αυτό είναι ένα πολιτικό ερώτημα, που μπορεί να απασχολήσει μόνο τους διεθνείς οργανισμούς και την Ε.Ε. – για όσο ακόμη θεωρεί τις πολιτικές αναπηρίας ως προτεραιότητα.
Στην Ελλάδα, χρηματοδοτικά εργαλεία που θα μπορούσαν να ενταχθούν στους ερμηνευτικούς άξονες της μεθοδολογίας της «ανεξάρτητης διαβίωσης» είναι όλα τα αναπηρικά επιδόματα, οι φορολογικές υποχρεώσεις των πολιτών με αναπηρίες και οι χρηματοδοτήσεις (σε χρήμα) από τον ΕΟΠΥΥ.
Όλα αυτά τίθενται πλέον υπό αμφισβήτηση και υπάρχει σοβαρό ενδιαφέρον να διακοπούν.
Είναι χρήσιμο να ανατρέξουμε στην ιστορία της ανεξάρτητης διαβίωσης και να διδαχθούμε από την εμπειρία των πρωτοπόρων, που με τις ενέργειές τους και την νοοτροπία τους έδωσαν υλική υπόσταση στην ιδέα της ανεξάρτητης διαβίωσης.
Από όσο έχει γραφτεί, όλοι τους ξεκίνησαν από το μηδέν. Όταν ξεκίνησαν οι πρώτοι ακτιβιστές δεν υπήρχαν ποτέ άμεσες πληρωμές ούτε πολιτικές για την ίση μεταχείριση. Πολλές φορές λιγότερο ακτιβιστικά και περισσότερο ακαδημαϊκά (και αργότερα πολιτικά), προσπάθησαν να βάλουν τις προτεραιότητες της κοινότητας των ανθρώπων με αναπηρίες στην «ατζέντα» αρχικά των πανεπιστημίων και ύστερα της τοπικής αυτοδιοίκησης, των εταιρειών που διαχειρίζονταν τα μέσα μαζικών μεταφορών, των ιδιωτικών και των δημοσίων ιδρυμάτων, και μόνο στο τέλος στην κεντρική εξουσία.
Βασική διεκδίκηση των πρώτων ετών ήταν η εξειδίκευση της νομοθεσίας και των παροχών. Σε μεγάλο βαθμό το πέτυχαν.
Όμως, ταυτόχρονα, άρχισαν να αυτοργανώνονται είτε στο επίπεδο του πανεπιστημίου, είτε στο επίπεδο της πόλης, είτε στο επίπεδο του κράτους – αλλά και στο επίπεδο γειτονιάς, καλύπτοντας όλες τις άμεσα βιοτικές υλικές ανάγκες χωρίς καμία χρηματοδότηση από το κράτος, την τοπική αυτοδιοίκηση ή τα ασφαλιστικά ταμεία.
Αυτή την αρχή της αυτοοργάνωσης, της αυτοδιαχείρισης και της έμπρακτης αλληλεγγύης θα πρέπει να ανακαλύψουμε και να οργανώσουμε και στην Ελλάδα. Αλλιώς, το μέλλον είναι αβέβαιο!
Περιοδικό Αυτονομία, http://www.disabled.gr/, Οκτώβριος 2012.
Δημοσιεύθηκε στις 18/10/2012
Σχόλια