Η άρνηση της πραγματικότητας

Η κατάρρευση της κοινωνίας αποτελεί το καθημερινό διάκοσμο αναφοράς ενός ατόμου που βρίσκεται ανυπεράσπιστο μπροστά στην ολοκληρωτική μηχανή του κέρδους Η κατάρρευση που θεωρείται οικονομική συμπαρασύρει μαζί της και το χώρο-χρόνο της ζωής κάνοντάς τον δυσβάστακτο, βασανιστικό, θολό και απειλητικό για τον καθένα.

Το ωράριο και η τιμή της εργασίας καταστρέφονται και μαζί τους καταστρέφεται και η υπόληψη του ατόμου, η εικόνα εαυτού, η γνώση, η ενέργεια, η ελπίδα για την εξέλιξη του. Η ομαδική καταλήστευση της ζωής, του μόχθου της, των ονείρων, παρελαύνουν μπροστά μας υπό μορφή βιαστικών αποφάσεων, χωρίς ίχνος συναισθήματος, χωρίς συμπόνια, χωρίς συναίσθηση της καταστροφής που επιφέρουν σε άτομα και ομάδες του πληθυσμού. Με μια υπογραφή, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι περνάνε στην ανυπαρξία, μεταφέρονται, από την μια στιγμή στην άλλη, στα στρατόπεδα της ανεργίας. Από εδώ και πέρα δεν θα μπορούν να ασκήσουν τον οικογενειακό και κοινωνικό τους ρόλο. Καταδικάζονται στην αφάνεια

Η καταστροφή του μέλλοντος συντελείται με την καταστροφή του παρόντος. Το παρόν λειτουργεί σαν προσπάθεια αποφυγής από το στρατόπεδο των απωλειών. Η κατανόηση δεν μπορεί να βρει πατήματα, δεν μπορεί να βρει την άκρη, την αιτία των καταστάσεων. Δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι αυτό είναι αλήθεια. Δεν έχουμε τον χρόνο να προσαρμοστούμε στο καταστροφικό κύμα της μιζέριας και τις φτώχεια που κρέμεται πάνω από τα κεφάλια μας. Η απώλεια γίνεται καθημερινό παραμιλητό του συνειδητού και ασυνείδητου κομματιού του εαυτού μας. Η πλήρης έλλειψη ελέγχου πλημμυρίζει με αγωνία την καθημερινή ανασφάλεια του καθένα .

Χάνουμε τις κοινωνικές δομές που μας περιτριγυρίζουν, που μας βοηθούσαν να ορίσουμε την δική μας πραγματικότητα, την ταυτότητα μας. Θεσμοί όπως η οικογένεια, η εκπαίδευση , η υγεία, η δικαιοσύνη καταρρέουν η μια μετά την άλλη αφήνοντάς μας γυμνούς μπροστά σε πολιτικές αποφάσεις που δεν μπορεί να τις συλλάβει ο νους.

Ο χώρος που ζούμε, ο χρόνος που ανασαίνουμε, ξαφνικά δεν είναι δικός μας, δεν ήταν ποτέ δικός μας, δεν μας ανήκε. Αποτελεί κομμάτι του χρέους, τους έχουμε δανειστεί και πρέπει να ξαναγυρίσουμε πίσω. Είναι όπως οι φτωχοί Άγγλοι στο μεσαίωνα που ήταν αναγκασμένοι να δανειστούν λεφτά με ενέχυρο το σώμα τους, την εργατική τους δύναμη για όσο χρειαζόταν για την αποπληρωμή του χρέους ( addiction )

Εδώ είμαστε στην πραγματικότητα ενός σκλαβοπάζαρου διακοσμημένου με τις οθόνες της επερχόμενης ευημερίας. Ανθρώπινα κουφάρια συνοδεύουν τα βήματά μας μέσα στην πόλη. Μας απειλούν, μας δείχνουν τον κίνδυνο και φεύγουμε μακριά τους. Τα ζωώδη ένστικτα ξυπνάνε στην προσπάθεια να προστατευτούμε από την απειλή. Μαζί ξυπνάει η βία, ο ατομικισμός στην χειρότερη μορφή του.

Ο φόβος εγκαταστεί το εργαστήριο του μέσα μας και υφαίνει το πέπλο της παθητικότητας, της απομόνωσης. Μιας στάσης που υιοθετείται όταν το απροσδόκητο, αυτό που δεν μπορεί να φανταστεί κανείς ότι θα συμβεί, καταλαμβάνει το σύμπαν και καθορίζει την μορφή της ζωής στα μέτρα του. Ο φόβος, ο τρόμος, το σοκ, μπροστά στην καταβύθιση στην οδυνηρή μοναξιά του κοινωνικού περιθωρίου, γίνονται πραγματικότητα. Μάταια η εξουσία κατασκευάζει την ελπίδα από τα συντρίμμια μας. Ούτε την ελπίδα θέλουμε να δούμε, ούτε τα συντρίμμια. Το κοινωνικό τραύμα είναι βαθύ και όλο βαθαίνει.

Το μόνο που μας σώζει είναι να μην βλέπουμε, να μην ακούμε, να μην καταλαβαίνουμε. Η άρνηση της πραγματικότητας είναι ένας μηχανισμός φυγής από την οδύνη της, από τον ανείπωτο ψυχικό πόνο που πηγάζει μέσα μας και μολύνει την καθημερινότητα μας. Είναι ένας μηχανισμός ψυχικής προστασίας από την κοινωνική τρέλα που καραδοκά την παρουσία μας. Είναι το μόνο κρησφύγετο που μας απομένει. Επίσης είναι ο τρόπος να απαντήσουμε στην υποταγή και την ενοχή που ζητά η κυβερνητική εξουσία από εμάς.

Η άρνηση της πραγματικότητας είτε δικιά τους, είτε δικιά μας δεν είναι ευχάριστο γεγονός, είναι όμως ένας τρόπος προφύλαξης. Η άρνηση είναι η τελευταία ατομική προσπάθεια να προστατευτούμε από την πραγματικότητα, όταν αυτή έχει πάρει διαστάσεις εφιάλτη. Άρα όταν μιλάμε για απουσία αντίστασης του πληθυσμού σαν αντικείμενο κατανόησης και λογικής ερμηνείας του φαινομένου κάνουμε ένα λάθος.

Η λογική δεν μπορεί να λειτουργήσει μέσα σε μια κοινωνία που πριμοδοτεί τα ζωώδη ένστικτα του ατόμου. Αυτό που θα μας βοηθήσει να ερμηνεύσουμε και να κατανοήσουμε την έλλειψη αντίστασης είναι το συναίσθημα. Το συναίσθημα έχει να κάνει με τον φόβο, την αγωνία, την απαξίωση, την αποξένωση, έχει να κάνει με τον υποβιβασμό της αξίας ζωής και την παραίτηση . Μόνο μέσω του συναισθήματος μπούμε να “κατανοήσουμε” την σημερινή παθητικότητα ενός πληθυσμού ριγμένου στην αβεβαιότητα του σήμερα. Μέσω αυτού μπορούμε να στοχεύσουμε την αντίσταση σαν συλλογική διαδικασία. Μέσα από αυτή την συλλογικότητα μπορούμε να αντισταθούμε στην μονοδιάστατη αναπαράσταση της πραγματικότητας από την κυβερνητική εξουσία. Να αντιτάξουμε μια άλλη πραγματικότητα και να αποφύγουμε την φυγή, την παραίτηση και τον μαζοχιστικό απομονωτισμό. Η σωτηρία μας είναι οι “άλλοι”

Κερεντζής Λάμπρος

Φωτό:

200 × 250 - culturearea.blogspot.com