ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

Από την στιγμή που η δυτική σκέψη εξίσωσε το Αγαθό ( Good) με τις ιδέες της ταυτότητας του εγώ και του ταυτού (sameness), η εμπειρία του κακού έχει συχνά συνδέει με όρους εξωτερικότητας. Σχεδόν αδιαφοροποίητα η ετερότητα γινόταν αντιληπτή ως αποξένωση, η οποία μόλυνε την καθαρή έννοια της ψυχής. Η ετερότητα εθεωρείτο ότι κατέχει την μύχια πλευρά του είναι μας στο βαθμό που, όπως το θέτουν οι μάγισσες του Macdeth, “ τίποτα δεν είναι παρά αυτό που είναι”. Το κακό ήταν αποξένωση και ο κακός ήταν ο ξένος. Μια από τις παλαιότερες καταγεγραμμένες ιστορίες.

Η προκατάληψη απέναντι στην εξωτερικότητα με κανένα τρόπο δεν εξαφανίστηκε στο σύγχρονο κόσμο. Πολλές από τις αφηγήσεις των δημοφιλών Μ.Μ.Ε προωθούν αυτή την παράνοια αναθεματίζοντας το ανοίκειο ως κακό. Τέτοιες ιστορίες, για ακόμη μια φορά ενισχύουν την ιδέα πως ο άλλος είναι ο αντίπαλος, ο ξένος είναι αποδιοπομπαίος τράγος, ο αποκλίνων είναι διαβολικός. Είναι αυτή η στάση να δαιμονοποιήσουμε την ετερότητα ως απειλή στην συλλογική μας ταυτότητα, η οποία οδηγεί σε δημοσιεύσεις υστερικών ιστοριών γύρω από εισβάλλοντες εχθρούς ( ό,τι η Elaine Showalter αποκάλεσε “υστορίες” (“ hystories”)¹

Κάθε απειλή προς την εθνική ασφάλεια αντιμετωπίζεται με εχθρότητα. Ένα επανεμφανιζόμενο φαινόμενο της σύγχρονης ιστορίας. Στο νου μου έρχεται το Kristallnacht και το Auschwitz, οι σοβιετικές δίκες-παρωδίες και τα Γκουλάγκ, η πολιτιστική επανάσταση του Μάο και η πλατεία Τιενανμέν, οι μαύρες λίστες του McKaethy και ο πόλεμος των άστρων του Reagan, το εμπάργκο της Κούβας και ο βομβαρδισμός της Καμπότζης, το Σαράγιεβο και το Κόσοβο, η Ιερουσαλήμ και η Δυτική όχθη, οι δίδυμοι πύργοι και το Αφγανιστάν. Η λίστα είναι ανεξάντλητη.

Τα περισσότερα έθνη-κράτη προσανατολίζονται στην προφύλαξη της οντότητας τους από “εξωγενείς ιώσεις”, προσπαθώντας να δουν τους αντιπάλους τους ως νοσογόνους παράγοντες. Αντιμέτωπα με έναν απειλητικό ξένο ο καλύτερος τρόπος άμυνας είναι η επίθεση.

Ξανά και ξανά, το εθνικό Εμείς προσδιορίζεται ενάντια στο ξένο Αυτοί Τα σύνορα αστυνομεύονται προκειμένου οι ομοεθνείς να διατηρηθούν εντός και οι αλλοεθνείς εκτός. Μπορείς, ωστόσο, να περάσεις αυτά τα σύνορα με το κατάλληλο διαβατήριο και να γίνεις ένας αλλοδαπός κάτοικος. Αλλά το να γίνεις αληθινό μέλος του έθνους απαιτεί κάτι περισσότερο, κάτι που δεν είναι εύκολα διαθέσιμο αν προέρχεσαι από λάθος χώρα.

Η εθνική ασφάλεια σχηματίζει μια ζώνη εξυγίανσης γύρω από το έθνος-κράτος, προστατεύοντας το από τους ανεπιθύμητους. Όπως η γραμμή που είναι χαραγμένη στην άμμο του Άλαμο ή κατά μήκος του της όχθης του Ρίο Γράντε. Ή όπως κάποια σύνορα που χωρίζουν τον βορρά από τον νότο - στο Βιετνάμ, την Κορέα στο Λίβανο στην Ιρλανδία...

Απόσπασμα

από το βιβλίο του Richard Kearney

ΞΕΝΟΙ, ΘΕΟΙ ΚΑΙ ΤΕΡΑΤΑ

πίνακας: Alfredo Martìnez 

1Σ.τ.Μ Από την συνένωση των λέξεων ysterical (= υστρεικές)και stories (= ιστορίες)